Een laboratorium voor meer empathie

Vanessa: “Onze ambitie met BMEC is niet alleen om het empathisch vermogen van de Brusselaars te verhogen. We willen mensen ook laten ervaren hoe deugddoend empathie kan zijn. Wat een geschenk het is wanneer iemand echt nieuwsgierig is naar wie je bent en wat je verhaal is. Dat iemand je echt hoort en ziet. We willen empathische momenten schenken aan mensen, als een soort van cadeautje. Maar bon, hoe doe je dat en hoe moet dat er dan uitzien?
Dat zochten we de voorbije zomer uit in Vorst. Het werd een soort labo voor empathie met kleine experimenten.”

Waarom Vorst?

Vanessa: “Waarom niet? Nee grapje, heel Brussel is ons werkterrein en in Vorst waren er meteen partners enthousiast over het idee. Het lokaal Dienstencentrum, Bras dessus Bras dessous, het Gemeenschapscentrum Ten Weyngaert, … stellen vast dat hun publiek behoefte heeft aan een luisterend oor, aan het delen van hun verhaal. Tegelijkertijd zijn er zoveel noden na covid dat hun professionele krachten hun handen meer dan vol hebben. Met andere woorden er was veel goesting, weinig tijd en een stevig signaal van hun publiek dat er nood is aan empathie.
En zo was de rolverdeling snel duidelijk: samen brainstormen, zij maken hun publiek warm en Citizenne test uit. Dat is de kracht van samenwerken.”

Concrete experimenten op pleinen, in parken en bij mensen thuis

Vanessa: “We probeerden verschillende settings uit en het "geschenk" was ook altijd anders. Aan het begin van de zomer waren we aanwezig op een wijkfeest in Vorst. De “empathische luisteraar” was daar een muzikant van Sounds for The Soul. Dat zijn muzikanten die opgeleid zijn in empathisch luisteren en een muziekstuk maken en/of spelen op basis van wat de ander vertelt. Een intiem moment tussen een bezoeker aan het wijkfeest en de muzikant, in dit geval een cellist. En dat in een warme, gezellige ruimte die zich leent voor een goeie babbel.
Voor een volgende actie installeerden we ons op de kruising van 2 straten, op een soort van mini-pleintje. Daar hadden we een boom van petflessen gezet. Dat viel heel hard op en trok de aandacht. Mensen kwamen spontaan kijken, zetten zich neer en begonnen te vertellen. Dit keer was het cadeau een portret van de verteller. “

Ik hoorde dat jullie ook bij mensen thuis zijn geweest?
Vanessa:” Inderdaad. Onze partner Bras dessus Bras dessous bezoekt op regelmatige basis ouderen in isolement. Het leek ons fijn om ook bij die mensen met de “Empathy Gift” langs te gaan. Mijn collega Erika deed verschillende huisbezoeken samen met een illustrator. Je kan je niet voorstellen hoe dankbaar mensen waren. Voor onze laatste actie trokken we naar Park Poetik waar de centrale vraag was: ‘wat is jouw mooiste herinnering’?”

Wat maakt deze experimenten tot empathy gifts?

Vanessa: “Goeie vraag. We zijn er zelf nog niet helemaal uit. Kijk, empathie gaat over erkenning krijgen, je echt gehoord en gezien voelen, over begrip en je kunnen verplaatsten in de ander en diens wereld. In al deze experimenten was dat de kern: er werd écht geluisterd. Met aandacht, nieuwsgierigheid en begrip. Dat is voor veel mensen eigenlijk al een cadeau an sich. Tegelijkertijd hadden we ook zoiets van: mag het ook wat meer zijn? Wat als je als luisteraar ook teruggeeft wat je hebt gehoord, wat je heeft geraakt en daar een vorm aan geeft? Zoals een gedicht, een stuk muziek, een illustratie, … Dat maakt het nog meer tot een geschenk.”

Hoe gaat dit verder?

"We eindigen deze testfase met 3 kookateliers waarin we het gesprek aangaan over empathie. Wat is het? Waarom is het belangrijk? Etc … Koken is hier dus het middel en niet het doel.  
Op termijn zou ik het fijn vinden dat organisaties zelf hun “Empathy Gift” kunnen samenstellen. Als een soort van meerkeuzemenu.

• Op locatie, bij mensen thuis of toch eerder de ontmoetingsruimte van de organisatie zelf.
• Een gedicht, een muziekstuk of nog iets helemaal anders. Ideeën zijn trouwens welkom, knipoogt Vanessa naar mij.
• Als individuele ervaring of als een gedeelde ervaring in een wijk.

Je hoort nog van ons dit najaar."