Izran Revisited!

Until the lion tells his side of the story the tale of the hunt will always glorify the hunter.

Het project

Izran Revisited is een meerjarig project waarin de traditie van de izran - gezongen poëzie uit Noord-Marokko - centraal staat.


Vooruitblik 

  • Boek 'Sous les izran, l'héritage'

In opdracht van Citizenne schreef Fatiha Saidi een boek over de izran. De boekvoorstelling gaat door op 23 september 2023 in het Huis van Culturen in Molenbeek.
In dit boek helpt Fatiha ons om de izran beter te begrijpen. Dat doet ze vooral door, naast de theorie, getuigen aan het woord te laten. Het resultaat is een verzameling aan emoties, verhalen, herinneringen, beelden uit de kindertijd en alledaagse situaties. Fatiha lanceert met dit boek een uitnodiging om het verleden rijk aan cultuur en tradities te (her)ontdekken. Niet vanuit nostalgie maar om als bron voor vernieuwing. 

  • Expo 'Izran Revisited'

In het voorjaar van 2024 loopt de expo ‘Izran Revisited’ in het Huis van culturen in Molenbeek. De expo informeert en laat bezoekers izran beleven via foto's, luisterfragmenten, verhalen, stukjes geschiedenis, ... Tijdens de duur van de expo organiseren we verschillende workshops en activiteiten die de izran echt laten leven. Een uitgebreide kalender volgt. 

 

Terugblik

  • Tijdens meerdere ateliers brachten we Maghrebijnse vrouwen samen om zoveel mogelijk izran te delen. Onder begeleiding van Fatoum werd er samen gezongen en uitgewisseld.
     
  • In een reeks workshops werd de kunst van de Izran aangeleerd en/of geperfectioneerd. 
     
  • We doken in de betekenis van deze poëzie en hielden ze tegen het licht van de diaspora. We verzamelden familieverhalen en verhalen over de migratiegeschiedenis en gebruikten ze als bron voor reflectie en discussie.

 

Izran Revisited, un projet en trois parties sur plusieurs années. Qu'allons-nous faire ?

Regard en avant

  • Livre 'Sous les izran, l'héritage

A la demande de Citizenne, Fatiha Saidi a écrit un livre sur l'izran. Le lancement du livre est prévu en automne 2023. 
Dans ce livre, Fatiha nous aide à mieux comprendre l'izran. Elle le fait principalement en faisant parler des témoins et en s'appuyant sur la théorie. Le résultat est une collection d'émotions, d'histoires, de souvenirs, d'images de l'enfance et de situations quotidiennes. Avec ce livre, Fatiha lance une invitation à (re)découvrir un passé riche en culture et en traditions. Non pas par nostalgie, mais comme source de renouveau.

 

  • Expo 'Izran Revisited'

Au printemps 2024, l'exposition 'Izran Revisited' se tiendra à la Maison des Cultures à Molenbeek. L'exposition informera les visiteurs et leur permettra de découvrir l'izran à travers des photos, des clips audio, des histoires, des bribes d'histoire, ... Pendant la durée de l'exposition, nous organiserons divers ateliers et activités qui rendront l'izran vraiment vivant. Un calendrier détaillé suivra. 

 

Regard en arrière

  • Lors de plusieurs ateliers, nous avons réuni des femmes maghrébines pour partager un maximum d'izran. Accompagnées par Fatoum, elles ont chanté et partagé ensemble.
     
  • Une série d'ateliers a permis d'enseigner et/ou de perfectionner l'art de l'izran. 
     
  • Nous avons approfondi le sens de cette poésie et l'avons confrontée à la lumière de la diaspora. Nous avons recueilli des histoires familiales et des récits de l'histoire de la migration et les avons utilisés comme sources de réflexion et de discussion.

 

Waarom we dit doen? Lees het interview met de bezielsters van het project.

Lees het interview hier.

Wat is Izran

Izran is een vorm van gezongen poëzie, al dan niet begeleid door de bendir of adjoun, een traditioneel instrument. Het staat bol van de metaforen en heeft als doel meningen kenbaar te maken. 

 
Deze orale traditie wordt door de Amazigh van generatie op generatie doorgegeven.
Een erg oud gebruik, dat onder druk kwam te staan door de vele markante evenementen tijdens de vorige eeuw in de Rif.
Toch blijven bepaalde ritmes en woorden verder leven in het onbewuste. Vandaag zingen tweede en derde generaties jongeren, geboren in Europa, terug de gezangen van hun voorouders. Ze mixen Izran met elektro, hiphop, rai, …

 

 

L'Izran est une forme de poésie chantée, accompagnée ou non par le bendir ou l'adjoun, un instrument traditionnel. Cette tradition orale, pleine de métaphores, est transmise de génération en génération par les Amazighs. Il s'agit d'une coutume très ancienne, qui a été mise à mal par les nombreux événements marquants du siècle dernier dans le Rif.


Et pourtant .... Aujourd'hui, les deuxième et troisième générations de jeunes, nés en Europe, chantent à nouveau les chansons de leurs ancêtres. Ils mélangent l'Izran avec l'électro, le hip-hop, le rai, ... et remettent cette forme d'art sur la carte.

Izran Revisited! is een project van Avansa Citizenne en GC De Vaartkapoen

I.s.m. Maison du Rif, Moussem, Huis van Culturen, Masereelfonds, Bouya vzw, MarBel vzw  en vele andere partners.

Met de financiële steun van Erfgoedcel Brussel. 

 

 

 

Sfeerbeelden van de Kick Off op 26 september

Foto's Renée Lorie

Izran Revisited = een drieluik

Luik 1 - Izran leren zingen en nieuw leven inblazen

De Izran: voorloper van slam poetry!
 

In een aantal workshops maak je kennis met Izran onder de deskundige begeleiding van onder andere Fatoum. Je proeft er van de melodieën, techniek en ritmes die er eigen aan zijn. 
Fatoum is een bekende naam die traditionele Amazigh-liedjes brengt en haar kunst (nasale zang, bendir, poëzie, battles) graag wil aanleren aan anderen.

Luik 2 - Izran en de geschiedenis van het Rif

We duiken in de betekenis van deze poëzie en houden ze tegen het licht van de diaspora. We verzamelen familieverhalen en verhalen over de migratiegeschiedenis en gebruiken ze als bron voor reflectie en discussie.

Met z’n rijke metaforen slaagt de Izran erin om het moeilijk zegbare toch uit te spreken. Door ons te verdiepen in de geschiedenis van de Izran leren we ook de geschiedenis van de Rif kennen. 

Deze regio kende een aaneenschakeling van gewelddadige evenementen. Er was de opstand in de jaren 20, oorlog, hongersnood, na de onafhankelijkheid van de Marokkaanse staat kwam de opstand in ‘58, de marche noir in ’75 en het studentenprotest in 84. En nog steeds beweegt er heel wat in die regio. Een gespannen geschiedenis waar men niet makkelijk over praat.

De geschiedenis die we ontdekken via de Izran is niet alleen belangrijk voor Riffijnen of Marokkanen. Door de kolonisatie zijn Europese en Afrikaanse landen sterk met elkaar verweven. We kennen de verhalen vaak enkel vanuit Europees perspectief. Toch zijn er meerdere perspectieven om deze evenementen te bekijken.

Die perspectieven willen we brengen vanuit persoonlijke verhalen aangevuld met academische expertise.

Luik 3 - Izran als immaterieel erfgoed

We brengen de Izran in kaart zoals die wordt beleefd in Molenbeek en bij uitbreiding in Brussel.

Izran is vooral bekend bij de eerste generaties en is een orale traditie. Dat maakt dat veel informatie dreigt verloren te gaan als ze niet ergens wordt opgetekend. Schrijfster Fatiha Saidi werkt aan een boek over Izran en focust daarbij vooral op de transmissie, de overdracht. Aan de hand van portretten van Brusselse vrouwen onderzoekt ze hoe levendig Izran vandaag zijn.

De drie luiken van het project komen samen in een expo ‘Izran Revisited’ die in het voorjaar van 2024 in het huis van culturen in Molenbeek zal staan. De expo informeert en laat bezoekers Izran beleven. Tijdens de expo worden verschillende activiteiten georganiseerd om de context van Izran beter te begrijpen.

Waarom horen we zo weinig over de onrust in de Marokkaanse Rif?

In deze podcast praten Rudi Vranckx en Vincent Byloo met de jonge journalist Yassin Akouh.

 

In Marokko is er een volksrevolutie aan de gang. In de Rif, het gebergte waar ook veel Marokkaanse Belgen hun wortels hebben, stierf in 2016 een jonge visverkoper. De video van zijn gruwelijke dood in een vuilniswagen stak de lont in het kruitvat. De Riffijnen, die al generaties lang economisch achtergesteld worden, eisen eindelijk investeringen in hun streek en een gelijke behandeling. Toch hoor je er amper iets over in onze eigen vaderlandse media. Daar proberen Vranckx en Byloo iets aan te doen, samen met de jonge journalist Yassin Akouh.