Samen door kunst

Een warme start, elke week opnieuw

Vanaf de eerste bijeenkomst hing er een warme, open sfeer. Misschien kwam dat doordat we de tijd namen om elkaar écht te leren kennen. Elke week startten we met een informeel moment. Altijd had iemand wel zelfgemaakte koekjes of cake mee voor bij de koffie en thee! Daarna introduceerden we het thema van de dag—een universeel thema gelinkt aan mantelzorg, zoals energie, stilte of geborgenheid—en trokken we het museum in. Gids Isabel nam ons met haar aanstekelijk enthousiasme telkens mee op ontdekkingstocht. Na het museumbezoek doken we dieper in het thema met creatieve opdrachten en gesprekken in kleine groepjes.

Creativiteit als ingang naar jezelf

Tijdens de expo van Saul Steinberg lieten we ons inspireren door zijn speelse tekenstijl en collages. De deelnemers kozen een personage dat hen raakte en scheurden dat figuurtje uit inpakpapier en vertelden waarom juist dat beeld hen zo aansprak. Daarna tekenden, schreven of vertelden ze: wie ben je nog, naast je rol als mantelzorger?

Een deelneemster: “Nooit gedacht maar het echt zelf creatief zijn, vind ik heel fijn. Samen zitten tekenen of scheuren, echt heel plezant. Vooral ook omdat er niets ‘moet’: het moet niet ‘mooi’ of ‘af’ zijn. Ook daar speelt de begeleiding een goede rol, door alles even enthousiast te ontvangen en zonder oordeel gewoon er te laten zijn. Maar ook de andere onderdelen vind ik fijn. Het bijleren over kunst, en ontdekken hoe anderen ernaar kijken. En ook de uitwisseling rond de mantelzorgaspecten vind ik heel boeiend en doet mijn hart deugd.”

Vertrouwen dat groeit

Gaandeweg werden de banden sterker: de lach uitbundiger, de gesprekken vertrouwelijker. Elke week zagen we blije gezichten aankomen en vertrekken, en lazen we enthousiaste berichtjes in de WhatsApp-groep. Soms vloeide er ook een traan. We werden vaak stil van elkaars verhalen en het was ontroerend om te zien hoe deelnemers openbloeiden binnen deze veilige groep van lotgenoten.

Loslaten en durven tonen

In het Magrittemuseum ontdekten we hoe Magritte conventies doorbrak en zijn eigen universum creëerde. De deelnemers kregen de opdracht een alledaags object te tekenen dat voor hen betekenis draagt. In de eerste versie probeerde iedereen dat zo realistisch mogelijk te doen. Vervolgens werden ze uitgenodigd om de lijnen eens los te laten en het object spontaan, zonder regels of beperkingen, te tekenen. Een oefening die uitnodigde om ook even uit de rol van mantelzorger te stappen. In groepjes van drie deelden ze positieve ervaringen rond het loslaten van die rol.

Eén deelnemer verwoordde het zo: ”Ik voel me heel dankbaar dat er trajecten als deze bestaan. Ik heb gemerkt hoeveel behoefte ik eraan had nog eens met een groep van lieve mensen samen te zijn, die de tijd nemen om zich – in alle openheid - te laten zien aan mekaar, ook als het leven soms moeilijk is. Ik kijk echt uit naar de namiddagen samen. Ik voel dat het traject me weer een stuk sterker heeft gemaakt, dat ik me ook in andere settings meer durf te tonen, omdat ik weer heb ingezien dat kwetsbaarheid net heel krachtig kan zijn. En dat we nooit alleen zijn maar net heel erg verbonden”.

Wat energie geeft

Tijdens de expo Georges Meurant x Bonolo Kavula kozen deelnemers een werk dat hen het meest aansprak. Daarna onderzochten ze in kleine groepjes wat hen energie geeft, waar ze van genieten en wat meer plaats mag krijgen in hun leven. Zoals een deelnemer schreef: “De opdrachten vind ik heel fijn. Het doet je op een later moment ook nog stilstaan bij een levensvraag of bij essentiële onderdelen in het dagelijks leven.”

Kunst verbindt

Steeds opnieuw merkten we hoe kunst een andere blik opent—hoe ze zichtbaar maakt wat woorden soms niet kunnen zeggen. Het traject werd een uitnodiging om even stil te staan, te voelen wat raakt en samen te ontdekken wat kunst kan betekenen. . Een deelnemer vatte het mooi samen:

‘Kunst maakt minder eenzaam, kunst verbindt, kunst heelt, kunst inspireert, kunst maakt je los van de realiteit en biedt een andere kijk op de zaken’.

Er was maar één punt van kritiek: het traject was te kort. Het mocht langer… en meer. 😉

Ik ben dankbaar dat ik dit mocht mee-maken.

Erika

Dit traject ontstond vanuit het project ‘Ode aan de Eenzaamheid’, waarin we met mantelzorgers op zoek gingen naar troost en verbinding in het museum. Dankzij de steun van De Warmste Week en de Koning Boudewijnstichting konden we een tweede reeks realiseren—een samenwerking tussen KMSKB, Samana, Steunpunt Mantelzorg en Avansa Citizenne.